Zakamuflowana dyskryminacja czy mechanizm wyparcia?

Jeszcze do niedawna osoby z nadwagą powszechnie uznawane były za zdecydowanie mniej atrakcyjne i kompetentne niż ludzie szczupli. Dzisiaj w czasach wszechobecnej tolerancji, podejście to zdaje się zmieniać. Nie oznacza to jednak, że problem dyskryminacji przestał istnieć. Aż 64% Polaków uważa, że osoby otyłe spotykają liczne słowne przykrości związane z ich wyglądem. Tymczasem tylko 7% wszystkich badanych twierdzi, że sami byli ofiarami obraźliwych komentarzy nawiązujących do ich wagi. Wśród osób z nadwagą odsetek ten jest niewiele wyższy i wynosi 8%. Jak wynika z przeprowadzonego badania, osoby grubsze napotykają na trudności

w codziennym życiu. Niemal 4 krotnie częściej mają problem za zakupami odzieży ze względu na dyskomfort związany z koniecznością proszenia o duże rozmiary (11% vs 3% osób z prawidłową wagą), mimo, że tylko 1% osób z nadwagą deklaruje, że kiedykolwiek został źle potraktowany w sklepie ze względu na swój wygląd (wśród osób z prawidłową wagą wskaźnik ten wynosi 4%).

Szczególnie interesującym zjawiskiem jest natomiast fakt, że większość osób z nadwagą nie łączy tych nieprzyjemnych sytuacji z własnymi doświadczeniami. I tak, 49% wszystkich badanych uważa, że ludziom otyłym znacznie trudniej znaleźć pracę niż zgrabniejszym kolegom i koleżankom. I chociaż z takiego samego założenia wychodzi aż 54% osób z nadwagą, jedynie 2% z nich przyznaje, że to właśnie w ich przypadku zbyt duża waga była powodem dyskryminacji, np. w procesie rekrutacyjnym do pracy.

Podobne zjawisko zauważalne jest także w stosunku do relacji z partnerem bądź partnerką. Wśród poddanych badaniu osób z nadwagą, aż 55% uważa, że ludzie grubsi mają więcej problemów ze znalezieniem partnera niż osoby szczupłe, natomiast zaledwie 2% twierdzi, że nadwaga miała negatywny wpływ na ich własne związki. Dotyczy to także zaprzeczania, iż jedzą mimo braku łaknienia, (40% osób z prawidłową wagą przyznaje się do jedzenia mimo braku głodu i tylko 28% osób z nadwagę) lub pod wpływem stresu.

Motywacja i metody odchudzania

Sondaż ujawnił, że to osoby o prawidłowej wadze znacznie częściej podejmują decyzję o odchudzaniu ze względu na niską samoocenę (36%). Tymczasem zaledwie, co piąta osoba puszysta (19%) przyznaje, że podstawowym impulsem
do odchudzania jest dla nich właśnie brak akceptacji własnego ciała. Główną motywacją do zrzucenie kilku kilogramów u osób z nadwagą jest stan ich zdrowia (35%). Zdrowie to też czynnik motywacyjny dla mężczyzn (33%) i osób po 40. roku życia (33%).

Jeżeli chodzi o sposoby odchudzania, to zarówno wśród szczupłych Polaków (75%), jak i tych walczących z nadwagą (72%) najpopularniejszą metodą na zrzucenie zbędnych kilogramów jest spożywanie mniejszych ilości jedzenia. W dalszej kolejności plasują się ćwiczenia fizyczne oraz sięganie po potrawy niskotłuszczowe, a także połączenie diety i ćwiczeń.

Co ciekawe, zbawienny wpływ wzmożonej aktywności fizycznej na poprawę sylwetki zdecydowanie częściej doceniają osoby z prawidłową masą ciała. Ponad 60% ludzi szczupłych deklaruje, że starając się odchudzać zwiększają swoją aktywność. Tę samą metodę stosuje zaś zaledwie 49% osób borykających się z nadwagą.

Jak pokazały wyniki badania, wciąż zdecydowanie mniej popularne pozostają natomiast w Polsce specjalistyczne preparaty wspomagające odchudzanie. Specjalistyczne diety stosuje zaledwie 16% Polaków, a środki wspierające odchudzanie – tylko ok. 20%. Po zamienniki posiłków sięga jedynie kilka procent (5%) społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w wieku od 25 do 39 lat.

Nadwaga a dobre samopoczucie i atrakcyjność

Podczas badania „Demokracja wg wagi” zapytano Polaków o cechy świadczące o atrakcyjności. Jak wynika z sondażu, szczupła i wysportowana sylwetka wciąż pozostaje jednym z głównych atrybutów ładnego wyglądu. Nie jest ona jednak kwestią pierwszorzędną. Na pierwszym miejscu znajdują się bowiem ogólna higiena osobista oraz zadbane zęby. Co ciekawe dla osób z nadwagą szczupła figura ma mniejsze znaczenie niż dla osób z prawidłową masą ciała (odpowiednio: 36% i 45% wskazań). Wysportowana sylwetka jest ceniona w takim samym stopniu przez obie grupy (po 31%).

Podczas gdy 82% wszystkich badanych deklaruje, że w pełni akceptuje swój wygląd, w grupie osób z nadwagą odsetek ten jest mniejszy i wynosi 73%. Wśród osób z nadwagą 55% twierdzi, że jest zadowolona ze swojej wagi. Dla porównania w przypadku osób z BMI w normie odsetek ten wynosi aż 86%.

Środowisko zewnętrzne

Wiele osób z nadwagą uważa, że ze względu na swoją tuszę, częściej poddawani są ocenie przez innych – 12% z nich ma wrażenie, że jest obserwowana wnikliwie ze względu na rozmiar. Z tego powodu tylko 30% osób z nadwagą deklaruje, że zdarza im się jeść coś na ulicy. Wśród osób z prawidłowym BMI odsetek ten wynosi aż 49%. Dodatkowo 8% twierdzi, że spotkało się z nieprzyjemnymi komentarzami nawiązującymi do ich wagi.

Dokładnie jedna trzecia osób z nadwagą potwierdza, że spotkała się z sugestiami odnośnie przejścia na dietę ze strony bliskich i znajomych. Jednocześnie 31% przyznaje, że do zrzucenia zbędnych kilogramów namawiani byli przez partnera bądź partnerkę. Warto też wskazać na rolę lekarzy. Aż 42% osób z nadwagą usłyszało od lekarza o konieczności przejście na dietę. Oznacza to, że otyłość coraz częściej rozumiana jest nie w kategoriach estetycznych, ale przede wszystkim zdrowotnych.

Badanie telefoniczne (CATI) zrealizowane przez TNS OBOP na zlecenie Herbalife zostało przeprowadzone w dniach 19-28 września 2011 roku na reprezentatywnej grupie 1000 Polaków w wieku od 18 lat.